Skip to main content

KONVITE HODI HAHI MAROMAK




TEISTU

1Hamtauk Maromak no fó glória ba Nia (Ap 14, 7).

2Maromak soi duni atu simu mamosek no hahí (Ap 4, 11).

3Imi hotu nebé hamtauk Maromak, hahí Nia ba (Sal 22, 24).

4Ave Maria, nakonu ho grasa, Maromak ho ita boot (Luk 1, 28).

5Hahí Nai ba, lalehan no rai (Sal 68, 35).

6Hahí Nai ba, be motan sira hotu (Dan 3, 78).

7Hahí Nai ba, Maromak nia oan sira (Dan 3,  82).

8Ida ne’e mak loron nebé Maromak halo,
  mai ita hananu-haksolok no hawelok Nia ba (Sal 117, 24). Aleluia! Aleluia! Aleluia! Isreal nia Liurai!

9Buat tomak nebé iha iis hahí Nai ba! (Sal 150, 6).

10Hahí Nai ba, tanba Nia diak (Sal 146, 1);
imi hotu nebé lé konvite ne’e, hahí Nai ba (Sal 102, 21).

11Kriatura tomak, hahí Nai ba (Sal 102, 22).

12Manu-fuik sira hotu iha loron-leten, hahí Nai ba (Dan 3, 80; Sal 148, 7-10).

13Servisu-nain sira, hahí Nai ba (Sal 112, 1).

14Foin sae no labarik feto-ran sira, hahí Nai ba (Sal 148, 12).

15Maromak Nia Bibi-Oan, nebé oho ona, simu hahí, hanai no hawelok ne’e ba (Ap 5, 12).

16Hawelok Nai leten Ás, Nain-Tolu nebé Santu no Ida-Mesak nebé la hafahe.

17Saun Migel, Anju Boot, defende ami iha funu laran. 




KOMENTÁRIU BA TEISTU




Fransisku ninia mamosek ne’e tó ohin loron la dun hetan atensaun tanba la hetan iha edisaun
WADDING, BOEHEMER. Hafoin K. ESSER investiga ho krítiku, no nia rezultadu nudar baze ba kapítulu ne’e. Knananuk mamosek ne’e inkliu iha grupu lauda, nebé fó hanoin ita ba Fransisku Poezia nain ne’e.

Autentisidadi

Iha deit testemuña liur nain rua. Uluk mak Marianu husi Firenze (mate 1523) ninia testemuñu nebé ita hatene husi WADDING. WADDING hatama mamosek ne’e iha Annales Minorum volume I, 1625, hatudu Marianu ninia testemuñu nebé hatete katak, iha erimitériu iha Cesi (Terni), iha Altar ida nebé taka ho meza aikabelak. Iha aikabelak ne’e nia leten, Fransisku haruka pinta kriatura oioin no hakerek liafuan balu, ho ne’e nia konvida kriatura tomak atu hahi Maromak nudar Kriador. Aikabelak ne’e rai iha kapela erimitériu ne’e nian tanba respeitu boot ba Fransisku. Testemuñu da’rua, mak testemuñu husi ema nebé la iha  naran (anónimo), hanesan nota iha manuskritu N7 (Nápoli, biblioteka Nasionál, manuskritu VI, Sékulu XV). Testemuñu ne’e reforsa Marianu ninia testemuñu.

Testemuñu husi liur limitadu tebes, labele atu koko dook liu tan hodi haré mamosek ne’e Fransisku duni mak kompila ka lae, ne’e duni presiza haré obra ne’e ninia konteudu rasik. ESSER ninia análiza hatudu substánsia balu nebé nudar baze hodi simu ninia autentisidadi: kompila nain uza língua Latina nebé nia adapta tiha ona iha língua italíana, hanesan mos iha Fransisku ninia obra autobiografia. Autor uza Psalterium Romanum nebé Fransisku koñese no uza ona. Teistu salmu sira ne’e autor ne’e sita tuir ida nebé nia hanoin hetan, no nia ho livre hatur knananuk ne’e ninia konteudu hanesan ho mamosek ne’e. Kuaze versíkulu sira hotu nia la susar atu hatur hanesan ho Fransisku ninia hakerek sira seluk, liu-liu ho knananuk mamosek, hanesan Mamosek Maromak iha Leten Ás no Mamosek nebé reza iha oras litúrjika hotu. Mamosek ne’e mos la hatudu estrutura nebé lójiku. Versíkulu sira ne’e mos la iha  korelasaun ida ho ida seluk. Nebé deskobre mak Fransisku ninia santidadi nebé orizinál, nebé nakonu-nakasalin taka ladiak (kompara 2KFN 54-62; KO 26-29; MM; R1. 17:17-19; 23: 9-11). Bazeia ba substansia sira ne’e ESSER konkluza katak, nia autor duni mak Fransisku.

Versíkulu 4, 8 no 17 nebé oin seluk uitoan iha mamosek ne’e tomak, tuir nia ida ne’e duni mak reforsa konkluzaun ne’e. Igreja kiik iha erimitériu ne’e, nebé tuir Marianu, hanesan lós ho buat hotu nebé iha Igreja Santa Maria Anju Sira nia Liurai Feto (Portiuncula), iha tempu nebá oferese duni ba Nain Feto. Mamosek iha relasaun metin ho tradisaun iha fatin ne’e ho harí Igreja kiik ne’e, liu-liu ho harí ninia altar. Buat ida ne’e mos esplika Israel nia Liurai nia harohan hafoin Alleluya dala tolu iha versíkulu 8: Nai, Sarani nia Liurai, tama mai Nia uma. Anju Boot Saun Migel, nebé iha sékulu médiu respeitu nudar anju nia boot, iha relasaun ho títulu ka naran “Santa Maria Anju Sira nia Liurai Feto” (Versíkulu 17 no versíkulu 4). Bazeia ba buat sira ne’e hotu, hakerek ne’e hatama iha grupu Fransisku ninia obra.

          Tempu hakerek

     La iha gia ida hodi hametin tempu hakerek nian. Tuir WADDIND fatin erimitériu ne’e oferese ona ba Fransisku iha tinan 1213. Karik ne’e lós, maibé seidauk klaru lolós iha tempu saida mak ema harí Igreja kiik ne’e iha fatin ne’e. Husi Psalterium Romanum nebé Fransisku uza, mak bele hametin katak, nia tempu hakerek la kleur liu; karik kleur liu mak tinan 1223, wainhira Fransisku uza fali ona Psalterium Gallicanum (kpr. R2. 3:1).

         Valor    

         Mamosek ne’e nudar izemplu prinsipál hodi haré diferensiasun entre autentisidadi no orizinalidadi. Kuaze kada fraze hasai husi bíblia no litúrjika Igreja nian. Maibé ninia kompozisaun tomak sei bele konsidera nudar orizinál no fó hanoin nebé klean konaba fransisku ninia espiritualidadi.

          Mamosek ne’e mos fó testemuñu konaba Fransisku ninia relasaun ho kriatura tomak, nebé nia hamoris iha ninia orasaun. Nia konvida kriasaun tomak atu hamutuk ho nia hahi no hawelok Maromak, kriatura tomak ninia Nain. No tuir mai ema labele hases hela mamosek ne’e wainhira intérpreta Knananuk Maun Loron-Matan. Mamosek ne’e bele sai xavi hodi hatene diak liu KMLM nebé iha signifikadu barak. Oinsa ba mos, iha ne’e Fransisku hahi Maromak Kriador laos atu ka tanba Nia kriasaun, maibé liu husi sira no hamutuk ho sira.

Comments

Popular posts from this blog

NOVENA AVE MARIA TOLU

Hakneak, hahú loke Novena ne’e ho: Kredo no Ami Aman ida (Hato’o ita nia pedidu............) Nain feto Maria, Virjen kbi’it-nain, ba ita buat hotu bele deit. Tanba kbi’it ne’ebé Nai Maromak Kbi’it-Nain haraik ba ita. Ho laran no fiar metin, hau husu ita nia tulun iha susar ida ne’e, Inan keta hosik hau mesak. Tanba hau fiar tebtebes katak, Inan sei tulun duni hau. Maski iha susar laran ne’ebé difísil, ne’ebé la iha ona esperansa, ita nafatin sai hau nia mediadora ba ita nia Oan Mane, Jezus Kristu. Tanba Maromak nia Majestade, hau nia hakru’uk ba ita no mós ba hau nia klamar nia salvasaun sei aumenta wain-hira Inan Santa simu hotu hau nia pedidu ne’e. Tanba nia, wain-hira hau nia pedidu ne’e sai lolos duni tuir ita nia Oan Mane nia hakaran, ho laran hau husu, oh Inan Santa Maria, hato’o hela ba, hau nia pedidu hirak ne’e hotu ba ita nia Oan Mane, Kristu Jezus, ne’ebé sei la dudu ses ita hosi Nia Futar-Oin. Hau nia esperansa boot tebetebes ba ita. Tanba kbi’it ne’ebé la i...

OIN-SA HAHÍ NAIN FETO MARIA

- SAUDASAUN BA VIRJEN SANTA MARIA (SVSM) -                                   (Hahí Inan   Virjen Maria) TEISTU 1 Salve, Inan santa Liurai-Feto, Maromak Nia Inan Santa, Maria, virjen nebé hanesan no tanba Igreja. 2 Aman Santu Liu iha lalehan hili nia, no hasanta nia hamutuk ho Nia Oan Mane Santu Tebes no Espíritu Santu Masolok.        3 Iha ita-an hori-otas no tó oras ne’e nakonu ho grasa wain-basuk no buat kdiak tomak. 4 Salve, Maromak Nia hela fatin! Salve, Maromak Nia tabernákulu! Salve, Maromak Nia uma! 5 Salve, Maromak Nia hatais! Salve, Maromak Nia inan! 6 No imi, virtudi santa sira hotu, nebé tanba grasa no Espíritu Santu nia-roman tun ba ema fiar nain sira nia fuan-laran, hodi halo sira nebé fiar-la metin sai fiar-metin ba Maromak.   KOMENTÁRIU ...

NOVENA LORON 9 BA SAUN FRANSISKU HOSI ASSIS

                                      H U SU SAUN FRANSISKU HUSI ASSIS NIA TULUN *(Hahu novena ne’e ho halo konfisaun pesoál uluk ba nai-lulik ne'ebé besik ita nia parókia)             Saun Fransisku ne'ebé ami hadomi, uluk ita moris a'at hanesan bandidu no goza ita nia moris tun-sa'e. Maibé, ita bo'ot bele konverte, hahú moris foun ho haraik-an, simples no moris ki'ak tanba Jezus Kristu. Ita nia domin ba Jezus Krusifikadu nebé kle'an no lakan makás, halo Jezus ne’e fó Nia Kanek Lima ba ita nu'udar sinál ita bo'ot nia unifikasaun ho Kristu.              Iha sékulu ida hanesan oras ne’e, ema fó valor liu ba moris edonista, egoista, individualista no materialista, ne’e mak halo ami presiza tebetebes ita bo'ot nia sigredu ne'ebé dada ema feto no mane wain hodi moris tuir i...