Skip to main content

AGRADESE BA MAROMAK TANBA KBIIT OIOIN











- SAUDASAUN BA VIRTUDI HOTU (SV) -
      (Fó obrigadu ba Maromak tanba kbiit oioin)

TEISTU






1Salve, oh Liurai-Feto Kdiak nian. Nai salva ita, hamutuk ho ita nia alin-feto, simplisidadi nebé kmók no santa!
2Oh Liurai-Feto Kiak nian nebé santa. Nai salva ita, hamutuk ho ita nia alin-feto, haraik-an nebé santa.
3Oh Liurai-Feto karidadi nian nebé santa. Nai salva ita, hamutuk ho ita nia alin-feto, obediénsia nebé santa!
4Virtudi hotu nebé santa liu. Nai salva imi hotu, husi Nia imi moris no imi mai!
5Laiha ema ida mos iha mundu, bele kaer buat sira ne’e ida husi imi, wainhira nia la mate uluk-lai.
6Se mak kaer ida, no la viola sira seluk, nia kaer sira hotu.
7Se mak viola buat sira ne’e ida, nia la kaer ida mos, no nia viola sira hotu (Tg 2, 10).
8Sira ida-ida harahun tiha buat aat no sala tomak:
9Kdiak nebé santu harahun tiha demóniu ho nia matenek-foer.
10Simplisidadi nebé kmók no santu harahun tiha buat kdiak hotu mundu ne’e nian (1 Kor 2, 6) no kdiak isin nian.
11Kiak nebé santu harahun tiha kantén no karaktén no hanoin hotu mundu ne’e nian.
12Haraik-an nebé santu harahun tiha foti-an no ema ho buat hotu-hotu husi mundu ne’e.
13Karidadi nebé santu harahun tiha hotu demóniu no isin nia tentasaun, no tauk isin nian.





14Obediénsia nebé santu harahun tiha hakarak sira matan no isin nian.
15Nia nudar mahein atu hamate nafatin isin nia hakarak hodi hakruk-halo tuir ispíritu no obedese ba nia irmaun sira.
16Nia mak halo ema bele hakruk ba ema hotu iha mundu ne’e.
17No laos ba ema deit, mabe mos ba animal kmaus no balada fuik sira hotu.
18Atu nune’e sira bele halo saida deit ba sira nia-an, tuir saida mak husi leten, Nai, fó ba sira (kpr Ju 19, 11). 


KOMENTÁRIU BA TEISTU

Obra kiik ne’e baibain hatama iha grupu “ orasaun no knananuk hahi nian”, no hatur kedas iha fatin hafoin Saudasaun ba Virjen Santa Maria (SVSM). Maibé la hanesan baibain atu konsidera saudasaun ne’e nudar orasaun, tanba nia koalia ho belun ida nebé laos Maromak ka Virjen Santa Maria (hanesan iha SVSM). Maibé nia koalia ba virtude sira hotu nebé nia personifika, trata nudar ema. Tanba ne’e karik diak liu obra ne’e haré nudar skema omília ida (J. CAMBELL), ka konvite nebé ható ho forma múzika/poezia. Maneira ida ne’e hanesan ho Fransisku ninia konvite ba frei sira iha R2. 9: 3-4, atu sira “haklaken ba sarani sira  (ho momós) konaba buat nebé aat-foer no virtudes, kastigu no glória, ho omília nebé badak” ba sarani sira nia formasaun. Tanba ne’e karik diak liu obra kiik ne’e hatama iha grupu “ regra moris nian” no hatama depois admonisaun sira. 

Autentisidadi

Testemuña nebé folin boot tebetebes konaba autentisidadi mak ida nebé Tómas Celano fó (2Cel 189). Nia hatudu katak iha “knananuk hahi oioin” (Lauda)  nian konaba virtudes barak no sita husi versikúlu da’uluk: “Salve, Liurai Feto Matenek nian; laran metin katak Maromak sei proteje Ó, hamutuk ho Ó nia irman, simplisidade nebé santu-kmós”. Teistu sira nebé hakerek Fransisku nia obra sira, la iha esepsaun, hatama mos iha grupu nia obra.






Obra ne’e nia konteúdu rasik mos afirma nia autentisidadi ne’e. Nia hanaran virtudi hotu nudar “feton/irman” ka “liurai feto”; ida ne’e mak Fransisku ninia karakterístika. Uza mos terminolojia “mundu, isin, na’an no espíritu” ho signifikadu nebé nakonu lós, dala barak hetan iha ninia obra sira. Klean liu tan ida ne’e, SV hatudu nia maneira hanoin nebé bíbliku.

Tempu hakerek
La hatene lolós hori bainhira obra kiik ida ne’e (hahú) hakerek. Se karik SV ne’e nudar parte ida deit ho SVSM hanesan espesialista balu nia hanoin, maibé la iha  indikasaun nebé ajuda hodi siik tempu hakerek obra ne’e, tanba ema ida mos la hatene SVSM ninia tempu hahú hakerek. 

Valor
Virtudi nebé okupa fatin barak liu mak obediénsia. Versíkulu 14-18 ható konsekuénsia sira hotu konaba obediénsia ne’e ho naruk lós, liu fali sa mak hatete konaba virtudi sira seluk. Uluk liu, karik Fransisku la hanoin hari metin disiplina moris fraternidadi nian ho subliña liu obediénsia. Saida mak forte iha buat nebé nia subliña mak signifikadu obediénsia relijioza ne’e rasik, nudar dalan hodi sai kiik no hakrúk ba ema hotu, ba kriatura sira seluk, no sai ema nebé dependenti ho fó-an tomak ba Maromak, nune nia prontu hodi tahan hahalok saida deit, sarak buat ne’e lao hanesan ho Maromak nia hakarak (cfr vr. 18). Bele haré nudar imajen ema minor/kiik ida nebé simples-mós iha Maromak futar oin, nudar obediénsia nia fuan. 

    





Buat importanti seluk nebé presiza hakerek ne’e mak relasaun nebé metin entre virtudi ida ho ida seluk. Sira ida labele hamrik mesak ses husi ida seluk. Tanba ne’e karik hakás-an ba halo tuir ida, maibé kontra ida seluk, hanesan deit kontra sira hotu. Fransisku nia vizaun nebé formula iha versíkulu 6-7 ne’e hamrik iha tradisaun teolójika iha nia tempu. Santu Ambroziu hatete ona katak virtudi ida kesi-an ho ida seluk hanesan korenti matan, nune’e “se mak iha ida, nia iha barak”. Nune’e mos Saun Jerónimo no Bernardo halo formulasaun nebé hanesan. Fransisku hanesan eskritor sira seluk, foti liafuan xave nebé hanesan hodi dezenvolve nia liafuan nebé nia temi konaba virtudi.

Comments

Popular posts from this blog

NOVENA AVE MARIA TOLU

Hakneak, hahú loke Novena ne’e ho: Kredo no Ami Aman ida (Hato’o ita nia pedidu............) Nain feto Maria, Virjen kbi’it-nain, ba ita buat hotu bele deit. Tanba kbi’it ne’ebé Nai Maromak Kbi’it-Nain haraik ba ita. Ho laran no fiar metin, hau husu ita nia tulun iha susar ida ne’e, Inan keta hosik hau mesak. Tanba hau fiar tebtebes katak, Inan sei tulun duni hau. Maski iha susar laran ne’ebé difísil, ne’ebé la iha ona esperansa, ita nafatin sai hau nia mediadora ba ita nia Oan Mane, Jezus Kristu. Tanba Maromak nia Majestade, hau nia hakru’uk ba ita no mós ba hau nia klamar nia salvasaun sei aumenta wain-hira Inan Santa simu hotu hau nia pedidu ne’e. Tanba nia, wain-hira hau nia pedidu ne’e sai lolos duni tuir ita nia Oan Mane nia hakaran, ho laran hau husu, oh Inan Santa Maria, hato’o hela ba, hau nia pedidu hirak ne’e hotu ba ita nia Oan Mane, Kristu Jezus, ne’ebé sei la dudu ses ita hosi Nia Futar-Oin. Hau nia esperansa boot tebetebes ba ita. Tanba kbi’it ne’ebé la i...

OIN-SA HAHÍ NAIN FETO MARIA

- SAUDASAUN BA VIRJEN SANTA MARIA (SVSM) -                                   (Hahí Inan   Virjen Maria) TEISTU 1 Salve, Inan santa Liurai-Feto, Maromak Nia Inan Santa, Maria, virjen nebé hanesan no tanba Igreja. 2 Aman Santu Liu iha lalehan hili nia, no hasanta nia hamutuk ho Nia Oan Mane Santu Tebes no Espíritu Santu Masolok.        3 Iha ita-an hori-otas no tó oras ne’e nakonu ho grasa wain-basuk no buat kdiak tomak. 4 Salve, Maromak Nia hela fatin! Salve, Maromak Nia tabernákulu! Salve, Maromak Nia uma! 5 Salve, Maromak Nia hatais! Salve, Maromak Nia inan! 6 No imi, virtudi santa sira hotu, nebé tanba grasa no Espíritu Santu nia-roman tun ba ema fiar nain sira nia fuan-laran, hodi halo sira nebé fiar-la metin sai fiar-metin ba Maromak.   KOMENTÁRIU ...

NOVENA LORON 9 BA SAUN FRANSISKU HOSI ASSIS

                                      H U SU SAUN FRANSISKU HUSI ASSIS NIA TULUN *(Hahu novena ne’e ho halo konfisaun pesoál uluk ba nai-lulik ne'ebé besik ita nia parókia)             Saun Fransisku ne'ebé ami hadomi, uluk ita moris a'at hanesan bandidu no goza ita nia moris tun-sa'e. Maibé, ita bo'ot bele konverte, hahú moris foun ho haraik-an, simples no moris ki'ak tanba Jezus Kristu. Ita nia domin ba Jezus Krusifikadu nebé kle'an no lakan makás, halo Jezus ne’e fó Nia Kanek Lima ba ita nu'udar sinál ita bo'ot nia unifikasaun ho Kristu.              Iha sékulu ida hanesan oras ne’e, ema fó valor liu ba moris edonista, egoista, individualista no materialista, ne’e mak halo ami presiza tebetebes ita bo'ot nia sigredu ne'ebé dada ema feto no mane wain hodi moris tuir i...